Pompa ciepła: monoblok czy split?
Porównanie zalet i wad
Decydując się na zakup pompy ciepła, właściciele domów mogą wybierać pomiędzy wersją monoblok i dwuczęściowym wariantem split. Oba systemy mają swoje wady i zalety, które uwidaczniają się zwłaszcza pod względem nakładu pracy podczas instalacji oraz zapotrzebowania na miejsce. Zależnie od sytuacji wyjściowej pod uwagę należy wziąć jednak kilka różnych kwestii. Wyjaśnimy, na co warto zwrócić uwagę, dokonując wyboru.
Pompa ciepła typu powietrze/woda: Monoblock czy Split
Zanim przejdziemy do charakterystyki poszczególnych koncepcji, warto pokrótce objaśnić zasadę działania pompy ciepła. Niezależnie od rodzaju wykorzystywanego sprzętu jest to wydajny system grzewczy, w przypadku którego uzyskać można bezpłatne ciepło środowiskowe, wykorzystując w tym celu niewielkie ilości energii roboczej w formie prądu elektrycznego.
Podobnie jak działająca odwrotnie lodówka pompa ciepła pobiera energię cieplną z otoczenia i przekazuje ją do systemu grzewczego w budynku. Jest tam dostępna energia do przygotowania ciepłej wody użytkowej i/lub wspomagania ogrzewania. W prywatnych budynkach źródła energii stanowią zazwyczaj powietrze otoczenia, woda gruntowa oraz ziemia.
Ponieważ w przypadku wariantów pompa ciepła typu woda/woda i pompa ciepła typu solanka/woda (zwanej także gruntową pompą ciepła) początkowe nakłady na inwestycję są wyższe, wielu właścicieli domów stawia na pompę ciepła powietrze/woda. Takie rozwiązanie jest korzystne zwłaszcza w przypadku elastycznej instalacji, która ma decydujące znaczenie na przykład podczas remontów w starszych budynkach.
Mówiąc o pompie ciepła monoblok, w zasadzie zawsze mamy na myśli pompy ciepła powietrze/woda, w przypadku których wszystkie komponenty umieszczone są w kompaktowej obudowie. Oznacza to, że cały obieg chłodniczy ma miejsce w jednym urządzeniu, dzięki czemu do montażu nie jest potrzebny certyfikat chłodniczy, którym dysponują jedynie wykwalifikowani technicy.
W przypadku konieczności ułożenia przewodów chłodniczych tego rodzaju prac nie wolno powierzać osobom bez odpowiednich kwalifikacji. Istnieje bowiem niebezpieczeństwo, iż do środowiska przedostaną się szkodliwe dla klimatu gazy. Nakłady pracy na instalację i konserwację są w przypadku pompy ciepła monoblok mniejsze niż w przypadku innych wariantów. Biorąc pod uwagę specyficzną konstrukcję, pompy ciepła monoblok nadają się zarówno do ustawienia wewnątrz, jak i na zewnątrz.
Znajdź swojego instalatora!
Znajdź certyfikowanych instalatorów firmy WOLF w swojej okolicy.
Podobnie jak w przypadku wszystkich pomp ciepła także wariant monoblok pobiera energię cieplną z otoczenia, w tym wypadku z powietrza. Odbywa się to poprzez wymiennik ciepła na parowniku urządzenia. Energia cieplna zostaje tutaj przeniesiona do czynnika chłodniczego, który sprężarka (kompresor) przekształca z postaci ciekłej w gazową.
Dzięki temu można pobrać jeszcze więcej energii cieplnej. Wzrasta wówczas zarówno ciśnienie, jak i temperatura czynnika chłodniczego. W drugim kroku skraplacz czy też kondensator przejmuje przenoszenie ciepła z czynnika chłodniczego do obiegu grzewczego systemu grzewczego czy też zasobnika buforowego. Wskutek schłodzenia czynnik chłodniczy powraca do ciekłego stanu agregatu, a obieg zaczyna się od nowa.
Zarówno w przypadku ustawienia na zewnątrz, jak i wewnątrz cały obieg chłodniczy znajduje się w obudowie urządzenia monoblok. W przypadku pompy ciepła typu monoblok przeznaczonej do ustawienia wewnątrz kanały powietrzne do dostarczenia i odprowadzenia potrzebnego powietrza otoczenia muszą być zainstalowane w budynku. W przypadku ustawienia zewnętrznego konieczne jest z kolei poprowadzenie przewodów połączeniowych do systemu grzewczego przez ściany. Rodzaj ustawienia zależy zwykle od ilości dostępnego w budynku miejsca. W przypadku ustawienia zewnętrznego należy także zaplanować przestrzeń na jednostkę wewnętrzną urządzenia. Jest ona jednak zazwyczaj znacznie mniejsza niż w przypadku standardowego posadowienia pompy ciepła typu monoblok wewnątrz.
Podczas gdy zapotrzebowanie na miejsce konieczne do ustawienia pompy monoblok wewnątrz można zaplanować w nowym budownictwie już zawczasu, opcja ustawienia na zewnątrz sprawdzi się zwłaszcza w razie prac modernizacyjnych starszych budynków. Warto jednak pamiętać, że posadowienie wewnętrzne nie jest wykluczone także i tam. Wystarczy dysponować wystarczającą ilością miejsca w piwnicy czy też pozbyć się zbiornika oleju w ramach modernizacji ogrzewania.
Ogólnie rzecz biorąc, koszty instalacji są w przypadku pompy ciepła typu powietrze/woda w wersji Monoblock niższe. Jej montaż ani konserwacja nie wymagają bowiem certyfikatu chłodniczego. Trzeba jednak pamiętać o większym zapotrzebowaniu na przestrzeń i wadze pompy ciepła Monoblock. Może to utrudnić poszukiwanie idealnego miejsca ustawienia.
Zalety i wady urządzenia monoblok
Zasada działania pompy ciepła Split jest identyczna jak urządzenia monoblok. Kluczowa różnica polega jednak na podziale obwodu chłodzenia pomiędzy kompaktowe urządzenie wewnętrzne i jednostkę zewnętrzną, która często zawiera już zasobnik buforowy do przygotowania ciepłej wody użytkowej (CWU) lub wspomagania ogrzewania. Pozwala to znacznie ograniczyć ilość potrzebnego w piwnicy miejsca. Jednostka wewnętrzna zajmuje tutaj o wiele mniej przestrzeni niż w przypadku posadowienia wariantu monoblok wewnątrz.
W przypadku konstrukcji typu split obwód chłodzenia pompy ciepła typu powietrze/woda dzieli się na dwie jednostki. Ciepło jest wytwarzane w urządzeniu zewnętrznym. Zainstalowany jest tam parownik i sprężarka. W urządzeniu wewnętrznym znajduje się z kolei sprężarka ze skraplaczem.
System przewodów gorącego gazu łączy ze sobą oba komponenty. Czynnik chłodniczy cyrkuluje w dodatkowym, drugim przewodzie. Po podgrzaniu czynnika chłodniczego, wskutek którego przechodzi on do stanu gazowego energia cieplna zostaje oddana do systemu grzewczego. Następnie zostaje ponownie poprowadzona w postaci ciekłej do urządzenia zewnętrznego, gdzie cały cykl zaczyna się od nowa.
Podział komponentów urządzenia na jednostkę wewnętrzną i zewnętrzną ma swoje zalety. Dzięki temu jednostka zewnętrzna jest nieco lżejsza i bardziej kompaktowa niż porównywalna pod względem mocy pompa ciepła typu monoblok. Po umieszczeniu sprężarki na zewnątrz niższy jest także poziom hałasu w naszych czterech ścianach.
We wnętrzu budynku zapotrzebowanie na miejsce pomp ciepła Split jest niższe niż w przypadku wewnętrznego ustawienia kompletnego urządzenia monoblok. W przypadku urządzenia split nie jest też możliwe standardowe ustawienie wewnątrz lub na zewnątrz. Z tego powodu takiego typu pompy ciepła instaluje się głównie tam, gdzie warunki przestrzenne wymagają kompromisu pomiędzy ustawieniem wewnątrz i na zewnątrz.
Wadę stanowią jednak większe nakłady na montaż i instalację. Do prac przy przewodzie czynnika chłodniczego wymagany jest bowiem certyfikat chłodniczy. Jeżeli ilość czynnika chłodniczego w urządzeniu przekracza obowiązującą wartość orientacyjną dla ekwiwalencji CO2, może zaistnieć konieczność corocznej kontroli czynnika chłodniczego, z czym wiążą się dodatkowe koszty.
Zalety i wady urządzenia split
Porównując pompę ciepła monoblok i split, oprócz kwestii dotyczących zapotrzebowania na miejsce, nakładów pracy podczas instalacji oraz kosztów, warto zastanowić się przede wszystkim nad jedną, kluczową sprawą: wydajnością. Czy pod względem stopnia sprawności i uzysku energii pomiędzy pompami ciepła w wersji monoblok i split występują różnice? Jeśli przyjrzymy się modelom producentów porównywalnych pomp ciepła w wersji monoblok i split, ich wydajność wydaje się niemal identyczna.
Pompa ciepła typu monoblok czy split: rozmiar, masa i hałas
Podczas gdy wydajność obu rodzajów urządzeń jest porównywalna, różnice występują w przypadku rozmiarów: w wersji monoblok powierzchnia posadowienia i masa są zawsze większe. Mimo możliwości bardziej elastycznego posadowienia (ustawienie wewnątrz vs. na zewnątrz) rozmiar i masa w przypadku wersji monoblok mogą w zależności od warunków przestrzennych na działce lub w budynku wiązać się z nieco większym nakładem pracy podczas planowania.
Jeżeli moc urządzeń w wersji monoblok i split jest porównywalna, nie różnią się zbytnio od siebie pod względem głośności. Przepisy dotyczące hałasu w obszarach o gęstej zabudowie mogą uniemożliwić ustawienie na zewnątrz, co wyklucza stosowanie urządzeń split. Pompa ciepła w wersji monoblok umożliwia jednak ustawienie wewnątrz.
Bezpośrednie porównanie ceny obu rozwiązań nie ma większego sensu, ponieważ nie będzie ono zbyt miarodajne. Przy podobnej mocy i wydajności energetycznej koszty instalacji pomp ciepła w wersji monoblok i split mogą różnić się zależnie od uwarunkowań budowlanych na miejscu. Trzeba przy tym uwzględnić jeszcze koszty konserwacji i inne czynniki.
Masz pytania?
Chcesz się o coś zapytać? Nie wiesz co będzie dla Ciebie najlepszym rozwiązaniem? Potrzebujesz porady od eksperta? Skontaktuj się z nami!
Oprócz czysto praktycznych i finansowych aspektów ważne są także preferencje właścicieli domów. Jeżeli pompa ciepła ma być zainstalowana wyłącznie wewnątrz, pozostaje jedynie wersja monoblok. Jeżeli warunki przestrzenne zarówno w pomieszczeniach, jak i na zewnątrz ich, wymagają kompromisów, zaleca się raczej wersję split. Jako istotny argument uzasadniający wybór wersji monoblok wymienia się często niższe nakłady pracy podczas instalacji i konserwacji dzięki rezygnacji z zewnętrznych przewodów czynnika chłodniczego. Dodatkowo z punktu widzenia wielu właścicieli domów pompa ciepła monoblok jest także najłatwiejsza w instalacji, co także wpływa na decyzję o jej zakupie.
