Er was eens...
...een kasteel waarvan de eigenaar de grote wens had het te verwarmen volgens de huidige standaard.
Kasteel Aldenghoor
Het eerste energieneutrale kasteel in Nederland
Grote ramen, hoge ruimtes, een gebouw van zeker 500 jaar oud: het kost behoorlijk wat energie om een kasteel uit de late middeleeuwen te verwarmen. Een energetische renovatie zou voor kasteel Aldenghoor een grote kostenbesparing zijn op de lange termijn.
Maar hoe verduurzaam je een dergelijk pand?
Kasteel Aldenghoor heeft een rijke historie: eeuwenlang is het bewoond geweest door adellijke families. In de twintigste eeuw diende het kasteel als klooster en school, ondertussen is het privébezit. De unieke locatie is nu een museum, bed & breakfast, evenementenlocatie en heeft een restaurant. Zelfs een groot deel van het meubilair is monumentaal. Tot slot wordt een deel van het kasteel nog bewoond.
Het verwarmingssysteem van zo’n gebouw klaarmaken voor de toekomst is geen gemakkelijke opgave, maar Jeroen Stienstra van Stienstra Onderhoud & Service besloot deze uitdaging aan te gaan. Hij en Maarten Ouwehand van WOLF Energiesystemen begonnen aan de zoektocht naar de technische oplossing.
Naast de hoge ruimtes is er nog de monumentale status van het gebouw; er mogen geen zichtbare aanpassingen worden gedaan. Daarbij was isoleren ook geen optie. De insteek van Stienstra en Ouwehand was om te kijken naar welke mogelijkheden er wél waren.
Vijf monoblock warmtepompen gaan de benodigde warmte leveren. De gekozen warmtepompen met koudemiddel R290 kunnen een aanvoertemperatuur tot 70℃ bereiken, waarmee de radiatoren weer een aangename warmte aan de ruimte kunnen afgeven.
De buitenunits van de warmtepompen staan aan de zijkant van het kasteel, bijna geheel uit zicht. De stille werking van de units en een later geplaatste haag maakt ze nog onopvallender.
In een lage kelderruimte zijn de binnenunits van de warmtepompen en twee buffervaten geplaatst. Daarvoor moest er door de kasteelvloer heen geboord worden met een boor van 1,80 meter. Vanuit deze ruimte wordt de warmte met twee pompgroepen overgedragen aan meer dan 500 meter leidingwerk en 55 radiatoren.
Vandaag de dag levert dit systeem de benodigde energie voor de volledige warmtevraag. Hiermee is het 15e -eeuwse kasteel niet alleen verduurzaamd; het is het eerste energieneutrale kasteel van Nederland. Afgelopen winter is al gebleken dat ook met een periode van kou en veel wind de temperatuur op niveau blijft.
In de ogen van Jeroen Stienstra en Maarten Ouwehand is dit project het bewijs dat een warmtepomp ook prima in oude gebouwen toegepast kan worden. Het vraagt om wat denkwerk, expertise en een goede samenwerking, maar het kan zeker.
Als het hier kan, waar zou het dan niet mogelijk zijn?
